پرکاربردترین دستورات Linux

بدون شک قدرتمند ترین بخش سیستم عامل گنو لینوکس رابط خط فرمان (CLI) است. خیلی از کارها فقط از طریق خط فرمان قابل انجام هست و همچنین خیلی از اقدامات از طریق آن سریع تر انجام می شود.

چند نکته:

قبل از اینکه به اصل موضوع بپردازیم چند نکته را باید بیان کنم. نکته اول اینکه الزاما تمام دستوراتی که اشاره خواهند شد به صورت پیش فرض در تمام توزیع های لینوکس وجود ندارند. بنابراین ممکن است بعضی از دستورات در بعضی از توزیع ها اجرا نشوند. نکته دوم اینکه با اجرای man قبل از دستور مورد نظر (به عنوان مثالman ls) , راهنمای کاملی از آن دستور را مشاهده خواهید کرد. برای اجرای بعضی دستورات باید سطح دسترسی بالا داشته باشید و یا باید آنها را مطابق نیازتان تغییر دهید. همچنین می توانید با استفاده از دستور زیر یک نسخه ی pdf از مستندات دستور مورد نظرتان را تهیه کنید.

$ man -t command | ps2pdf - > /home//man.pdf

به جای command نام دستور مورد نظر را قرار دهید.

و نکته ی سوم اینکه بعضی از دستورات را باید با کاربر ریشه (root) اجرا کنید. برای این کار باید از دستور sudo یا su به شکل زیر استفاده کنید:

$ su

< Enter Root Password >

# hdparm -tT /dev/sda

$ sudo hdparm -tT /dev/sda

بدیل دستورالعمل یک برنامه به pdf

man -t man | ps2pdf - > man.pdf

نمایش نام کامل مسیر اجرای یک برنامه

which command

نمایش زمان اجرای یک دستور

time command

شروع به کار کرونومتر، برای توقف CTRL+D را فشار دهید

time cat

اجرای یک دستور با درجه اهمیت پایین، به جای info دستور خود را قرار دهید

nice info

رفتن به شاخه قبلی

cd -

رفتن به شاخه خانه (Home)

cd

ورود به دایرکتوری یا شاخه ی مورد نظر مانند پوشه ی خانگی (home)

cd /home

برگشتن به دایرکتوری قبلی

cd.

برگشتن به دو دایرکتوری قبلی

cd./.

رفتن به پوشه ی خانگی کاربر مورد نظر از هر مسیر دلخواه

cd ~user1

نمایش فایل ها و دایرکتوری های موجود در دایرکتوری جاری

ls

ls -F

همانند دو دستور قبلی با این تفاوت که فایل های مخفی نیز نمایش داده می شود

ls -a

نمایش جزئیات فایل ها و دایرکتوری های موجود در دایرکتوری جاری

ls -l

نمایش فایل ها و دایرکتوری هایی که اسم آنها شامل اعداد است

ls *[0-9]*

نمایش تمام فایل ها و دایرکتوری های یک شاخه

tree

lstree

ایجاد یک دایرکتوری با نام dir1 در مسیر مورد نظر

mkdir dir1

ایجاد دو دایرکتوری همزمان در مسیر مورد نظر

mkdir dir1 dir2

ایجاد یک شاخه ی دایرکتوری با شروع از root

mkdir -p /tmp/dir1/dir2

پاک کردن یک فایل با نام file1

rm -f file1

پاک کردن یک دایرکتوری با نام dir1

rmdir dir1

پاک کردن یک دایرکتوری با نام dir1 و محتویات آن به صورت بازگشتی

rm -rf dir1

پاک کردن دو دایرکتوری در مسیر مورد نظر و محتویات آنها به صورت بازگشتی

rm -rf dir1 dir2

تغییر نام یا جا به جا کردن (move)یک فایل یا دایرکتوری

mv dir1 new_dir

کپی کردن یک فایل با نام file1 به مسیر مورد نظر

cp /home/file1 /media/sda5

کپی کردن تمام فایل های موجود در دایرکتوری مورد نظر (در این مثال دایرکتوری Videos) به مسیر جاری که در آن هستید

cp /media/sda5/Videos/*.

کپی کردن دایرکتوری مورد نظر (در این مثال دایرکتوری Videos) به مسیر جاری که در آن هستید

cp -a /media/sda5/Videos.

کپی دایرکتوری مقصد (dir1) به دایرکتوری مبدا (dir2). به جای dir1 و dir2 مسیر کامل دایرکتوری های مقصد و مبدا را قرار دهید

cp -a dir1 dir2

ایجاد لینک نمادین ( میانبر)به فایل یا دایرکتوری دلخواه. به جای file1 مسیر فایل یا دایرکتوری مورد نظر و به جای lnk1 مسیر دایرکتوری که قرار است فایل یا دایرکتوری میانبر در آن ایجاد شود را قرار دهید

ln -s file1 lnk1

تغییر تاریخ ویرایش یا تغییر یک فایل یا دایرکتوری. به جای file1 مسیر فایل یا دایرکتوری مورد نظر را قرار دهید

touch -t YYMMDDhhmm file1

نمایش نوع و ماهیت یک فایل به همراه مشخصات آن. به جای file1 مسیر فایل مورد نظر را قرار دهید

file file1

به شاخه dir برو و دستور مورد نظر (command)رو اجرا کن

(cd dir && command)

شاخه جاری را در استک قرار بده تا بتوانید بعدآ با popd به آن رجوع کنید

pushd.

لیست کردن فایل های مسیر جاری به ترتیب تاریخ ایجادشان

ls -lrt

لیست کردن فایل های مسیر وارد شده در 9 ستون از ترمینال

ls /usr/bin | pr -T9 -W$COLUMNS

جستجو ‘example’ در تمام فایل های مسیر جاری و شاخه ها

find -type f -print0 | xargs -r0 grep -F 'example'

جستجو ‘example’ در تمام فایل های مسیر جاری

find -maxdepth 1 -type f | xargs grep -F 'example'

اجرای هر آیتم به تعداد معین

find -maxdepth 1 -type d | while read dir; do echo $dir; echo cmd2; done

نمایش فایل هایی که توسط تمام کاربران قابل دیدن نیستند

find -type f! -perm -444

نمایش شاخه هایی که توسط تمام کاربران قابل دسترسی نیستند

find -type d! -perm -111

جستجو سریع دیکشنری برای پیشنود مورد نظر

look reference

مشخص کردن عباراتی که لغت مورد نظر در آن وجود دارد

grep --color reference /usr/share/dict/words

encrypt کردن فایل

gpg -c file

decrypt کردن فایل

gpg file.gpg

ایجاد فایل فشرده آرشیو از شاخه مورد نظر

tar -c dir/ | bzip2 > dir.tar.bz2

استخراج کردن فایل – از gzip به جای bzip2 برای استخراج کردن فایل tar.gz استفاده کنید

bzip2 -dc dir.tar.bz2 | tar -x

ایجاد فایل آرشیو encrypt شده از مسیر مورد نظر در کامپیوتری دیگر

tar -c dir/ | gzip | gpg -c | ssh user@remote 'dd of=dir.tar.gz.gpg'

ایجاد فایل آرشیو از شاخه مورد نظر و زیر مجموعه هایش

find dir/ -name '*.txt' | tar -c --files-from=- | bzip2 > dir_txt.tar.bz2

ایجاد یک کپی از مسیر مورد نظر و زیر مجموعه هایش

find dir/ -name '*.txt' | xargs cp -a --target-directory=dir_txt/ --parents

گرفتن پشتیبان از هاردتان بر روی یک کامپیوتر دیگر

dd bs=1M if=/dev/sda | gzip | ssh user@remote 'dd of=sda.gz'

ذخیره یک نسخه قابل اجرا از صفحه سایت مورد نظرتان در شاخه جاری

(cd dir/ && wget -nd -pHEKk

ادامه دادن دانلود فایلی که بصورت نیمه کاره رها شده

wget -c

دانلود دسته ای از فایل ها در مسیر جاری

wget -r -nd -np -l1 -A '*.jpg'

دانلود url مورد نظر در ساعت 1 صبح در مسیر جاری

echo 'wget url' | at 01:00

دانلود با درجه اهمیت پایین و سرعتی که به 20K محدود شده

wget --limit-rate=20k url

بررسی لینک های یک فایل

wget -nv --spider --force-html -i bookmarks.html

نمایش نسخه کرنل و معماری سیستم

uname -a

نمایش نام و نسخه توزیعی که استفاده می کنید

head -n1 /etc/issue

نمایش تمام پارتیشن هایی که در سیستم شما ثبت شده اند

cat /proc/partitions

نمایش حجم RAM شما که توسط سیستم شناسایی شده

grep MemTotal /proc/meminfo

نمایش اطلاعات CPU

grep "model name" /proc/cpuinfo

نمایش اطلاعات PCI

lspci -tv

نمایش اطلاعات USB

lsusb -tv

نمایش فایل های MOUNT شده در سیستم و چینش آنها بصورت ستونی

mount | column -t

نمایش وضعیت سلول های باتری لپتاپ

grep -F capacity: /proc/acpi/battery/BAT0/info

نمایش اطلاعات دیسک

hdparm -i /dev/sda

تست سرعت خواندن اطلاعات از دیسک

hdparm -tT /dev/sda

تست برای پیدا کردن بلاک های غیر قابل خواندن

badblocks -s /dev/sda

نمایش وضعیت ethernet interface eth0

sudo apt-get install ethtool

تنظیم دستی سرعت ethernet interface

ethtool --change eth0 autoneg off speed 100 duplex full

نمایش وضعیت wireless interface eth1

iwconfig eth1

تنظیم دستی سرعت wireless interface

iwconfig eth1 rate 1Mb/s fixed

لیست کردن شبکه های بیسیم موجود

iwlist scan

لیست کردن interface های شبکه

ip link show

تغییر نام interface eth0 به wan

ip link set dev eth0 name wan

لیست کردن ip های interface ها

ip addr show

افزودن ip و mask

ip addr add 1.2.3.4/24 brd + dev eth0

نمایش جدول routing

ip route show